Het énige Nederlandse boek dat een volledig boekverbod overwon:
Nu gratis wereldwijd te downloaden
Een generaal met drie sterren op de mouw die een privéspion laat neuzen binnen een particulier bedrijf. En niet de eerste de beste: zijn eigen vrouw.
Een stammenstrijd binnen de Militaire Inlichtingendienst, waar argeloze burgers de dupe van worden. Dat verwacht je in Pyongyang,
niet in de polder. Toch is dit wat auteur Edwin Giltay meemaakte – hij schreef er De doofpotgeneraal over.
In dit boek doet hij verslag van het nogal doorzichtige optreden van geheim agenten bij de internetprovider waar hij werkte.
Aanvankelijk trachtte een agente Giltay er te rekruteren als militair analist. Maar gelijktijdig werden háár gangen nagegaan.
De inzet van deze krachtmeting binnen Defensie: het beruchte fotorolletje van Srebrenica – mét daarop foto’s
van oorlogsmisdrijven. De recruiter die Giltay had benaderd, wilde publiek maken dat de foto’s allerminst waren mislukt. En laat
dát nu de positie van een zekere driesterrengeneraal hebben ondermijnd.
De doofpotgeneraal is de weerslag van dit spionageschandaal en dient als getuigenis van hoe deze geheime cover-upoperatie volledig uit de
hand liep. Twee hoge oud-militairen reageerden furieus op het boek en wegens bezwaren uit de militaire inlichtingenhoek werd het
door de rechter verboden. Het Gerechtshof Den Haag oordeelde echter dat er geen twijfel bestaat over de
zorgvuldigheid en herriep het verbod. Bovendien onderschreef het hof het belang van de publicatie voor het maatschappelijk
debat over Srebrenica.
Al deze ontwikkelingen staan beschreven in de
gratis PDF
van de derde, geactualiseerde druk.
Download
en deel het vrijelijk – als protest tegen censuur!
De doofpotgeneraal, 3e herziene druk
Edwin Giltay | Nawoord Hans Laroes
Den Haag: 2025 | PDF: gratis download
304 pagina’s, met illustraties in kleur
Lancering Engelse vertaling
Bekijk hoe Edwin Giltay zijn ‘verboden’ boek wereldwijd lanceert in het Banned Books Museum in Tallinn.
Tijdlijn
2014
Publicatie
2015
Gecensureerd
2016
Verbod opgeheven
2023
Ombudsman veroordeeld
2024
Engelse vertaling
Lancering Engelse vertaling
Bekijk hoe Edwin Giltay de internationale editie van zijn ‘verboden’ boek wereldwijd lanceert in het Banned Books Museum in Tallinn.
Stemmen
De onderstaande citaten over De doofpotgeneraal vormen een mozaïek van stemmen, dat een krachtig verhaal weeft over transparantie en gerechtigheid. Deze feitelijke en geverifieerde citaten zijn afkomstig uit rechterlijke uitspraken, officiële documenten, mediaberichten en getuigenissen van overlevenden en prominente figuren. Als koor van authentieke perspectieven leggen ze de gelaagde complexiteit van deze schokkende doofpotaffaire bloot en roepen ze op om een duister hoofdstuk in de Nederlandse geschiedenis onder ogen te zien: de VN-missie in Srebrenica (1995), waar meer dan achtduizend Bosnische moslims (Bosniakken) werden vermoord, en het onttrekken van bewijs van Nederlands falen bij deze genocide.
De zeventig citaten van stemmen uit tien landen belichten misstanden in inlichtingenoperaties waar geheimhouding botst met transparantie, een grijs gebied dat strenge controlemechanismen vereist. Verdeeld over twaalf secties confronteren de citaten het Ministerie van Defensie met zijn rol in deze affaire, die culmineerde in een rechterlijke triomf tegen zowel een boek- als spreekverbod. De secties volgen deels een chronologische draad om de historische ontwikkeling te schetsen. Ondersteund door directe links naar bewijsstukken – check ze zelf of met AI – onderstrepen ze bovendien de internationale actualiteit. Deze relevantie verklaart niet alleen de Engelse vertaling van De doofpotgeneraal en de wereldwijde media-aandacht, maar benadrukt ook de plicht om dit gevoelige onderwerp zorgvuldig te behandelen.
Toelichting: Deze citaten schetsen de affaire rond Edwin Giltay’s boek De doofpotgeneraal dat gaat over een Nederlandse doofpotoperatie rond bewijs van oorlogsmisdaden. Srebrenica speelt hierin een rol, zij het niet als hoofdonderwerp. Belangrijke termen: MID (Militaire Inlichtingendienst), MIVD (de opvolger van de MID) en CTIVD (toezichthouder inlichtingendiensten). De initialen B.O. anonimiseren een MID-functionaris vanwege een eerdere toezegging; na haar overlijden in 2024 is deze anonimiteit minder noodzakelijk. Citaten uit niet-Nederlandse bronnen zijn hier vertaald naar het Nederlands, getrouw aan de oorspronkelijke tekst.
Valse psychiatrisering
Van ‘onbreekbaar’ naar ‘volledig gestoord’: hoe Defensie klokkenluiders het zwijgen oplegt.
“Sterke persoonlijkheid”
drs. P. van der Pol, Defensie-psycholoog, wijst Edwin Giltay af bij een sollicitatiekeuring wegens een te sterk karakter om te breken voor de drilsergeanten (1998) – een twijfelachtige beoordeling voor Defensie die later werd herzien in officiële documenten
Bron:dedoofpotgeneraal.nl/doc/karakter.pdf (🇳🇱)
“Volledig gestoord”
Frank de Grave, minister van Defensie,
over Edwin Giltay, nadat hij misstanden had gemeld, in een officieel, nooit ingetrokken standpunt getekend door de hoogste ambtenaar van De Grave (1999), in directe tegenspraak met de eerdere beoordeling van een “sterk karakter”
“Verdere brieven van u over dezelfde kwestie zullen voor kennisgeving worden aangenomen.”
Reinier van Zutphen, nationale ombudsman, weigert intrekking van het openbare ombudsmanrapport uit 1999 waarin de gekverklaring door De Grave zonder tegenspraak werd opgenomen
“Het onterecht psychiatriseren van wie misstanden meldt, is een terugkerend verschijnsel. Dat is beleid en de minister van Defensie treedt er niet tegen op.”
Victor van Wulfen, jachtvlieger die zelf ook door Defensie valselijk voor gek werd verklaard
Bron:dedoofpotgeneraal.nl/doc/persbericht.pdf (Quote aangeleverd per direct message via X, 10 september 2017) (🇳🇱)
“Ik zie de laatste jaren steeds vaker dat de overheid onjuiste en onrechtmatige medische kwalificaties gebruikt om personeel de mond te snoeren.”
Roger Vleugels, jurist openbaarheid van bestuur
Bron:dedoofpotgeneraal.nl/doc/persbericht.pdf (Quote aangeleverd per e-mail, 11 september 2017) (🇳🇱)
“Ik heb mijn hoogste ambtenaar [die de gekverklaring namens mij ondertekende] niet ontslagen. Ik heb de top niet vervangen. Het is een verschrikkelijk dilemma. Ik weet ook achteraf niet of ik er verstandig aan heb gedaan.”
Frank de Grave, voormalig minister van Defensie, reflecteert in zijn autobiografie (2018)
Bron:Grote jongen zijn. Amsterdam: Boom, pp. 109–113. (🇳🇱)
Gaslighting
Ontkenning van de realiteit door Defensie: wat is feit en wat is fictie?
“Edwin Giltay werd na slechts drie dagen bij [kabel- en internetprovider] Casema ontslagen wegens irritant en onaangepast gedrag.”
Frank de Grave, minister van Defensie, in zijn standpunt gebaseerd op een verhoor van B.O., een ontslagen militaire inlichtingenfunctionaris die tevens bij Casema werkte
“Edwin Giltay heeft van 8 juni tot 23 juli 1998 zijn werkzaamheden naar behoren uitgevoerd.”
Casema, officieel getuigschrift (1999), in directe tegenspraak met het standpunt van De Grave dat nog steeds online staat op de website van de nationale ombudsman
Bron:dedoofpotgeneraal.nl/doc/bijlage4.pdf (🇳🇱)
“Edwin Giltay heeft voor ons van 8 juni 1998 tot 27 juli 1998 naar volle tevredenheid gewerkt bij Casema.”
Uitzendbureau Randstad, officiële aanbeveling (1999), hanteert de contracteinddatum en bevestigt Giltays werkgever te zijn, waarmee ontslag door Casema überhaupt onmogelijk was in directe tegenspraak met De Grave’s standpunt
Bron:dedoofpotgeneraal.nl/doc/bijlage6.pdf (🇳🇱)
“Ik verzoek u vriendelijk uw correspondentie te staken, nu de nationale ombudsman uw klachten inzake deze kwestie ongegrond achtte. Op verdere brieven uwerzijds zal niet meer worden gereageerd.”
Frank de Grave, minister van Defensie, rectificeert niet en reageert niet inhoudelijk op Giltays brieven (2000)
Bron:dedoofpotgeneraal.nl/doc/staken.pdf (🇳🇱)
“Er is wel degelijk onderzoek gedaan. Dat is voor ons zo duidelijk dat er geen aanleiding is om erop terug te komen.”
Ministerie van Defensie (2017), in reactie op Giltays claims in de tv-uitzending van actualiteitenprogramma Hart van Nederland, met 258.000 kijkers volgens KijkOnderzoek
“Bij Edwin Giltay lopen feiten en fictie door elkaar heen.”
Ank Bijleveld, minister van Defensie (2018), rectificeert niet, weigert inhoudelijk te reageren, en beschuldigt Giltay in de media ervan een loopje met de feiten te nemen
Het ‘mislukte’ fotorolletje van Srebrenica: spoorloos in een web van intriges en interne strijd.
“Ik heb Giltays manuscript mogen lezen en mijn haren rezen te berge. Dit wordt je niet in dank afgenomen, was mijn commentaar en: pas op voor repercussies! Ik vrees dat er op hoog niveau flink gelogen is.”
“In De doofpotgeneraal staat het conflict tussen twee kampen binnen het Nederlandse Ministerie van Defensie centraal. De ene partij wilde het compromitterende Srebrenica-fotorolletje met misdaden koste wat kost vernietigen, terwijl de andere partij het juist wilde openbaren.”
Radio Televizija Srbije, de Servische publieke omroep
“In het boek wordt een medewerkster van de Militaire Inlichtingendienst (MID) geciteerd die in 1998 aankaartte dat de foto’s niet zijn mislukt en worden achtergehouden.”
Marco Gerritsen en Simon van der Sluijs, advocaten Moeders van Srebrenica, in hun memorie van grieven tegen de Staat der Nederlanden (2015), over functionaris B.O.
“Elke keer dat er overheidsinformatie zoekraakt, roept iedereen direct: ‘zie je wel, net als dat fotorolletje’.
Waarom kan de overheid niet gewoon open zijn? Het is belangrijk dat ook dit raadsel voorgoed wordt opgelost.”
Brenno de Winter, onderzoeksjournalist, over De doofpotgeneraal
Bron:dedoofpotgeneraal.nl/doc/leidschdagblad.pdf (fragment van het Leidsch Dagblad ) (🇳🇱)
“Het fotorolletje direct openbaar maken, met de boodschap dat het toch niet was te stoppen, was beter geweest. Dit is een aanfluiting.”
voormalig senior Defensiewoordvoerder, in een vertrouwelijk gesprek bij Edwin Giltay thuis (2020), in aanwezigheid van derden waaronder een journalist
“Veel belangrijker is de zoekgeraakte fax met 239 namen van moslimmannen.”
prof. Joris Voorhoeve, voormalig minister van Defensie en hoogleraar internationale betrekkingen, in een reactie op Giltays boek, over nóg een verdwenen Srebrenica-bewijsstuk, hetgeen het falen ernstiger maakt
Een uniek verbod op publicatie en spreken: hoe één spelfout de totale ban inluidde.
“Een oud-medewerkster van de MID eist in kort geding een schadevergoeding van auteur Edwin Giltay, plus een rectificatie. ‘Mijn cliënt heeft slecht geslapen na het lezen van het boek,’ zegt haar advocaat. ‘Er klopt geen jota van!’”
Leidsch Dagblad (2015), over functionaris B.O. die Giltay in 1999 als “volledig gestoord, irritant en onaangepast” had gekarakteriseerd
“Veroordeelt gedaagde om af te zien van verdere verspreiding, publicatie en/of herdrukken van De doofpotgeneraal ... en af te zien van promotie van het boek bij lezingen, boekpresentaties en andere openbare uitingen.”
Rechtbank Den Haag (2015), de facto verbiedend dat Giltay de Srebrenica-doofpot bekritiseert en zich verdedigt tegen zijn valse psychiatrisering
“De Nederlandse rechtbank heeft hem uitdrukkelijk verboden om zijn boek te promoten of met de media te communiceren, wat ongekend is in de recente geschiedenis
van het ‘land van de tulpen’.”
Dnevni Avaz, Bosnisch dagblad, over Giltays ongehoorde verbod (op straffe van € 1.000 per dag)
“De rechtbank verbood het boek vanwege de onjuiste personalia van een oud-spionne [B.O.] én gebrek aan wederhoor. Feit is echter dat ze niet was te traceren omdat ze de spelling van haar naam varieerde – een spionnentrucje.”
Vrijheid van Meningsuiting voor Beginners, blogartikel dat zich baseert op het censuurvonnis
“Het chilling effect dat hiervan uitgaat, is dat auteurs niet meer durven te publiceren uit angst dat wellicht al een enkele passage kan leiden tot een oordeel waarin een volledig boek wordt verboden. Giltay heeft zelfs zijn website geheel op zwart moeten zetten.”
Boekx Advocaten, Giltays dagvaarding in hoger beroep
Bron:dedoofpotgeneraal.nl/doc/boekx.pdf (fragment van de dagvaarding) (🇳🇱)
“De doofpotgeneraal is een ontnuchterende eyeopener van waartoe Defensie en de Nederlandse Staat in staat zijn.”
Jolies Heij, schrijver en Srebrenica-activist (2023)
Bron: Quote geaccordeerd in persoonlijk gesprek, 5 augustus 2023. (🇳🇱)
Juridische zege
Het opgeheven verbod: erkenning van Giltays zorgvuldige onderzoek.
“Ik verleen u ontslag per 1 januari 1998.”
Henk van Hoof, staatssecretaris van Defensie, ontslaat op 3 november 1998 met terugwerkende kracht MID-functionaris B.O. die in juni 1998 infiltreerde bij Casema, waarmee hij met een pennenstreek zijn handen aftrekt van deze omstreden operatie
“Ik word neergezet als een spionne. Ik ben geen Mata Hari!”
B.O., oud-functionaris van de MID, ontkent tijdens het hoger beroep in de rechtszaal haar Casema-infiltratie (2016) zoals beschreven in De doofpotgeneraal
“Assistant department Intell MIVD, Department of Defence: mei 1995 – december 1998”
Openbare LinkedIn-profiel van B.O. (nog online, sinds 2024 bewaard als gedenkprofiel), waarmee ze zichzelf verraadde als rechterhand op de spionage-afdeling van de MIVD, de opvolger van de MID
Bron:https://bit.ly/3J1sLMn (🇳🇱)
“Ik was bij de rechtszaak aanwezig. De MID-mevrouw [B.O.] leverde geen splinter bewijs voor haar claim dat wat Giltay over
haar schrijft uit de duim gezogen is.”
“Het boek De doofpotgeneraal mag weer worden verspreid. Er bestaat geen twijfel over de zorgvuldigheid waarmee Edwin Giltay het heeft
geschreven. Bovendien gaat het over maatschappelijk relevante zaken, zoals de MID en het Srebrenica-fotorolletje.”
Gerechtshof Den Haag, heft zowel het boek- als spreekverbod op: een uniek arrest (2016)
“De Nederlandse Staat is aansprakelijk voor 30 procent van de geleden schade door de nabestaanden van circa 350 Bosnische moslims.”
Gerechtshof Den Haag (2017), oordeelt dat Nederland medeaansprakelijkheid draagt voor de dood van honderden Srebrenica-slachtoffers – De Doofpotgeneraal
werd aangehaald als een van de talloze bronnen in deze rechtszaak
De politiek grijpt in: een unanieme kameroproep forceert Defensie rekenschap af te leggen.
“De werkelijkheid blijkt weer bizarder dan de grootste complottheorie. De doofpotgeneraal bewijst dat werkelijk alles kan, ook in Nederland, inclusief
bedreigingen.”
Willem Middelkoop, internationaal bestsellerauteur en journalist, over de bizarre realiteit van verstoringsmaatregelen zoals psychologische intimidatie door inlichtingendiensten, die Giltay beschrijft
“Leestip! Het boek over het inzetten van geheim agenten en het fotorolletje van Dutchbat III werd eerst door de rechtbank verboden, maar is nu
vrijgegeven zodat iedereen kan lezen wat er gebeurt in Nederland.”
Vereniging Dutchbat III, veteranenvereniging
Bron:dedoofpotgeneraal.nl/doc/dutchbat.pdf (🇳🇱)
“Is dit Kafka? Ik zou willen dat het héle boek Srebrenica ooit opengaat. Zodra de overheid dan ook openheid geeft over dit verhaal, zou dat een mooie bijvangst
zijn.”
Hans Laroes, oud-hoofdredacteur NOS en auteur van het nawoord van De doofpotgeneraal
“De heer Giltay heeft een indrukwekkend boek geschreven over zijn ervaringen. Met mij vinden veel Kamerleden dat de minister van Defensie hem een echt antwoord
schuldig is.”
Sadet Karabulut, Tweede Kamerlid (2017), voorafgaand aan het unanieme besluit van de Tweede Kamercommissie voor Defensie dat de minister moest antwoorden
Bron:vimeo.com/462739433?texttrack=en (fragment uit Hart van Nederland ) (🇳🇱)
Officiële Standpunten
Een opvallende ministeriële kloof: ontkenning bij Defensie, erkenning bij Justitie.
“Op verzoek van H.M. de Koningin bericht ik U, dat de Koningin Uw brief van 14 oktober jl. heeft ontvangen en ter behandeling in handen heeft gesteld van de Minister ...”
mr. N. van de Pol, directeur van het Kabinet der Koningin, namens koningin Beatrix (2000): vroege escalatie naar staatshoofdniveau met doorsturing van Giltays klachten over de MID
Bron:dedoofpotgeneraal.nl/doc/koningin.pdf (🇳🇱)
“Uw klacht over de MIVD is na onderzoeken door inlichtingentoezichthouder CTIVD en de Nationale Ombudsman ongegrond verklaard. Ik beschouw uw zaak als afgedaan.”
Jeanine Hennis-Plasschaert, minister van Defensie, wijst Giltay’s rehabilitatieverzoek af (2017), op grond van een vermeend CTIVD-onderzoek en een ombudsmanrapport met claims ondergraven door het Gerechtshof Den Haag
“Inlichtingentoezichthouder CTIVD heeft geen klacht namens u jegens de MIVD behandeld. Er is om die reden geen rapport van de CTIVD.”
Generaal Onno Eichelsheim, directeur van de MIVD en nu Commandant der Strijdkrachten, ontkracht het bestaan van het CTIVD-onderzoek waarachter zijn minister zich verschuilt (2017)
Bron:dedoofpotgeneraal.nl/doc/bijlage19.pdf (🇳🇱)
“Dit boek kenmerkt zich door een goed leesbare stijl. ... De theorie over het fotorolletje is echter onwaarschijnlijk, en wat de auteur met ‘psychiatriseren’ bedoelt, is niet duidelijk.”
dr. Klaas Dijkhoff, minister van Defensie, bekritiseert Giltays zorgvuldigheid in een Kamerbrief (2017), terwijl het Gerechtshof Den Haag die juist prees
Ank Bijleveld, minister van Defensie, erkent per tweet Giltays militaire scherpte publiekelijk in een internationale setting, inzake een triviale detailkwestie (2018),
een paradoxaal contrast met het nooit-herroepen Defensie-standpunt uit 1999 dat hem als “volledig gestoord” kwalificeerde
Bron:dedoofpotgeneraal.nl/doc/twitter.pdf (🇳🇱)
“De passage [die waarschuwt voor nepnieuws] is niet gebaseerd op uw boek De doofpotgeneraal.”
dr. Ferdinand Grapperhaus, minister van Justitie en Veiligheid, ontkent dat het boek “staatsgevaarlijk” is en verklaart in reactie op Giltays vraag bovendien dat het “geenszins” als nepnieuws dient te worden beschouwd (2021), een ontkrachting van verwijten van Defensie
Terwijl de regering niet met één mond spreekt, leest het boek als pure spanning.
“Roept de sfeer op van Graham Greene’s fameuze Our man in Havana. Maar dan gesitueerd in Delft in de kantoren van een internetprovider
…”
dr. Christ Klep, militair historicus en auteur van Somalië, Rwanda, Srebrenica, vergelijkt De doofpotgeneraal met een spionageklassieker
Bron: Quote geaccordeerd per e-mail, 17 augustus 2014. (🇳🇱)
“Ik lees het boek met ingehouden adem. Het lijkt wel fictie, zo bizar spannend en zorgwekkend tegelijkertijd. Ik val van de ene in de andere verbazing!”
dr. Lenneke Sprik, docent internationale veiligheid en expert in VN-vredesoperaties
“Spionnen, staatsgeheimen en belastende videobeelden vormen de kern van de epische thriller De doofpotgeneraal.”
Книжный вагон (boekenwagon), Russische boekencommunity op VKontakte, verwijst naar de spionage-intriges in het boek (waarin ook lokoperaties aan bod komen)
“Doofpotten, censuur en de schaduw van een genocide die wellicht was te voorkomen. De ingrediënten van een thriller zijn er allemaal, behalve dat de auteur,
Edwin Giltay, niets heeft hoeven verzinnen.”
“Het leest als een thriller, maar het is allemaal waargebeurd, gesteund door documenten. Het wordt tijd dat Defensie met de billen bloot gaat, en de waarheid
vertelt, en belangrijker nog: laat zien, door middel van de foto’s.”
“Spionnen zijn gewend om een loopje met de realiteit te nemen en die te masseren.”
kolonel b.d. Charlef Brantz, voormalig VN-commandant die direct boven het bataljon Dutchbat III stond tijdens de Srebrenica-missie, over Giltays tegenwerking door B.O.
Bron:novi.ba/clanak/64484/sud-u-haagu-skinuo-zabranu-sa-cenzurisane-knjige-o-srebrenici (Quote geaccordeerd per e-mail, 29 juli 2015.) (🇳🇱)
Lovende kritieken
Van professor tot pers: lof voor een nauwkeurig verslag van de bloedernstige affaire.
“Minutieus beschreven en goed gedocumenteerd.”
prof. Jan Pronk, voormalig minister van Ontwikkelingssamenwerking, die politieke verantwoordelijkheid nam voor het falen van de Nederlandse VN-missie in Srebrenica
Bron: Quote geaccordeerd per e-mail, 31 juli 2014. (🇳🇱)
“Het staat buiten kijf dat De doofpotgeneraal een belangrijke bijdrage levert aan het documenteren van de genocide in Bosnië.”
prof. Mohamed Alsiadi, genocide- en mensenrechten-expert aan Rutgers University, VS, ziet waarde in de Nederlandse onthullingen over Srebrenica (2025)
Bron:dedoofpotgeneraal.nl/doc/aljazeera.pdf (🇺🇸)
“De doofpotgeneraal laat zich lezen als een spannende en zeer gedetailleerde sleutelroman waarin de echte namen worden onthuld.”
Checkpoint, het officiële veteranenmaandblad van het Ministerie van Defensie
“Hooggeplaatsten proberen hun straatje schoon te vegen, maar worden door eigen geklungel aan de schandpaal genageld. Als het geen bloedernstige zaak was, zou
de lezer het kunnen opvatten als een magistrale grap. De eerste de beste padvindersclub zou het vermoedelijk beter aanpakken.”
“Edwin Giltay beschrijft tot in de details hoe mis het is met onze inlichtingendiensten, toegedekt door Defensie, de Nationale Ombudsman en met beschadigde ministers in het verlengde. Ofwel: de inlichtingendiensten gefileerd, de overheid ontmaskerd: onjuiste gegevens ontslaan hen niet van de plicht om serieuze waarheidsvinding te betrachten.”
“Srebrenica zorgt ook nu nog voor controverse. Een Nederlands boek dat 10 jaar geleden werd verboden, vertelt een andere kant van het verhaal. Wat is zijn relaas?”
Al Jazeera Documentary, fotodocumentaire over De doofpotgeneraal op Instagram en Facebook (2025)
Bron:instagram.com/p/DIv9OX1O7k3/ (🇶🇦)
Wereldwijde Impact
Hoe Giltays verhaal wereldwijd weerklank vindt, van Sarajevo tot Den Haag.
“Hierbij geef ik je een Srebrenica-bloem.”
Munira Subašić, voorzitter van de Moeders van Srebrenica en prominente overlevende-activist voor genocide-gerechtigheid, overhandigt Edwin Giltay, auteur van De doofpotgeneraal, een rozette als herdenkingssymbool van de genocide (2017)
Bron: Persoonlijke ontmoeting met Subašić in het Haagse Paleis van Justitie, na introductie door journalist Naida Ribić, 27 juni 2017. (🇧🇦)
“Ik wil De doofpotgeneraal in het Engels lezen.”
Ćamil Duraković, overlevende van de Srebrenica-genocide en nu vicepresident van Republika Srpska, wiens verzoek Giltay inspireerde om zijn boek te vertalen (2017)
Bron: Persoonlijke ontmoeting met Duraković in Srebrenica, na introductie door documentairemaker Omer
Edo Hadrović, 12 juli 2017. (🇧🇦)
“Hartelijk dank. Ik zie graag dat er een Bosnische vertaling komt van De doofpotgeneraal.”
Mirsada Čolaković, ambassadeur van Bosnië en Herzegovina, bij de ontvangst van de tweede druk op de ambassade (2018)
Bron:dedoofpotgeneraal.nl/doc/ambassade.pdf (🇧🇦)
“Waarom hebben Nederlandse autoriteiten zulke complexe operaties uitgevoerd om de publicatie van foto’s te verbergen?”
Al Jazeera Balkans, in een achtergrondartikel over De doofpotgeneraal
“Giltay onthult zaken die het daglicht niet kunnen verdragen, en beantwoordt ook de vraag: wie is de generaal die het deksel op deze doofpot houdt? Gezien de nu lopende rechtszaken en onderzoeken in de nasleep van het Srebrenica-drama, is dit boek zeer beslist van actueel belang.”
“Ik feliciteer je en wil je bedanken voor het schrijven en publiceren van jouw belangrijke boek.”
Hasan Nuhanović, overlevende van de Srebrenica-genocide en auteur van De tolk van Srebrenica, complimenteert Giltay met zijn Engelse vertaling (2025)
Bron: Quote geaccordeerd per e-mail, 27 juni 2025. (🇧🇦)
Uniek Precedent
Het énige Nederlandse boek dat een volledig boekverbod wist te breken!
“Nederland: Rechtbank verbiedt boek over genocide in Srebrenica. De schrijver mag het werk ook niet promoten.”
Index on Censorship, geverifieerd rapport over De doofpotgeneraal (2015)
Bron:dedoofpotgeneraal.nl/doc/index.pdf (🇬🇧)
“Het is onvoorstelbaar dat een boek wordt verboden dat zo zorgvuldig is gedocumenteerd en grondig is onderzocht. Bovendien stuurde Giltay zijn manuscript
vooraf naar de minister van Defensie, die geen bezwaar had.”
Caspar ten Dam, conflictanalyticus en Srebrenica-expert
“En toch, het allerknapste aan jou is dat je niet hebt opgegeven. Dat maakt je dapper.”
Philip Dröge, bestsellerauteur en onderzoeksjournalist, bij ontvangst van de 2e herziene druk (2016), over Giltays volharding, wrang door het verbod op spreken over eigen levenservaringen
Bron:vimeo.com/465911601 (fragment van Salto TV-uitzending) (🇳🇱)
“Het bestreden besluit is onrechtmatig. Verweerder zal alsnog op het Woo-verzoek moeten beslissen.”
Rechtbank Den Haag, veroordeelt de nationale ombudsman voor het wederrechtelijk blokkeren van Giltays Woo-verzoek (tot openbaring van overheidsdocumenten) over deze militaire inlichtingenaffaire (2023)
“De rechtbank stelt vast dat verweerder niet tijdig op het verzoek heeft beslist. Het beroep is gegrond.”
Rechtbank Den Haag, in een uitspraak die een dwangsom oplegt aan de ombudsman voor het opnieuw blokkeren van Giltay’s informatieverzoeken (2023) – zijn tweede opeenvolgende triomf op het instituut dat hem publiekelijk als “volledig gestoord” bestempelt
Bron:dedoofpotgeneraal.nl/doc/woo.pdf (🇳🇱)
“De doofpotgeneraal is een zeer zeldzaam voorbeeld in onze collectie van een auteur die met succes een boekverbod aanvocht.”
Banned Books Museum, Tallinn, bij de lancering van de Engelse vertaling als gratis
internationale PDF (2024), gefinancierd
met de dwangsommen die de ombudsman Giltay persoonlijk moest uitkeren
Bron: Quote geaccordeerd per e-mail, 16 april 2024. (🇪🇪)
Nasleep
Van koninklijke erkenning tot ministeriële stilte: de roep om Srebrenica’s waarheid blijft onbeantwoord
“Een voormalige Casema-medewerker onthult spionageactiviteiten van de militaire inlichtingendienst die erop gericht waren bewijzen van oorlogsmisdaden in voormalig Joegoslavië in de doofpot te stoppen.”
Koninklijke Bibliotheek, catalogusbeschrijving van De doofpotgeneraal
“Er gaat een wereld voor me open! Het boek zette me aan tot nadenken: wie is eigenlijk mijn doofpotgeneraal, of moet ik zeggen ‘doofpot-secretaris-generaal’?”
Roelie Post, klokkenluider bij de Europese Commissie
Bron:x.com/roelie_post/status/1425033672630194191 (Volledige quote geaccordeerd per telefoongesprek op 8 december 2021) (🇧🇪)
★★★★★
“Nederland is bepaald geen koploper in het toegeven van essentiële misdrijven. De doofpotgeneraal legt daarvoor legio bewijzen op tafel.”
Ank Bijleveld, minister van Defensie (2018), in een reactie op het Gerechtshof Den Haag dat het verbod op het boek ophief en de zorgvuldigheid ervan prees – resulterend in aanhoudende stilte over waarheid en eerherstel voor de meer dan 8.000 vermoorde moslims
De overwinning op zowel het boek- als spreekverbod vormt een cruciaal precedent in de Nederlandse literatuurgeschiedenis. Hoewel eerdere auteurs als Multatuli en Gerard Reve zegevierden over gerichte aanvallen op specifieke passages, staat Edwin Giltay alleen: zoals jurisprudentie en krantenarchief Delpher bevestigen, is hij de enige die een volledig boekverbod in Nederland heeft teruggedraaid. Ook internationaal gezien is dit hoogst uitzonderlijk. Deze zaak sluit zeer bescheiden aan bij het historische rijtje van de Amerikaanse Pentagon Papers (1971) en de Britse Spycatcher (1988), waarbij alleen de opheffing van het verbod op De doofpotgeneraal gepaard ging met rechterlijke lof voor feitelijke nauwkeurigheid. Het Banned Books Museum in Tallinn, dat verboden boeken van over de hele wereld verzamelt, vat het treffend samen: “een zeer zeldzaam voorbeeld van een auteur die met succes een boekverbod aanvocht.”
In een land met een sterke traditie van persvrijheid, legt dit arrest de doofpotmentaliteit van de staat bloot via de gedetailleerde onthullingen in dit boek, van lokoperaties tot verdwenen bewijsmateriaal. Dit precedent-scheppende arrest heeft daarmee een golf van mondiale erkenning ontketend – een roep om transparantie en gerechtigheid in de nasleep van Srebrenica. Zo hebben meer dan 400 publicaties in gedrukte media, op radio, televisie en via online kanalen het onder de aandacht gebracht van naar schatting 10 miljoen mensen wereldwijd.
Lees meer over deze schatting
Deze ruwe schatting is gebaseerd op de gecombineerde lezers- en kijkersaantallen gedurende de loop der jaren van grote outlets zoals onder meer Al Jazeera Balkans, Al Jazeera Documentary, Dnevni Avaz, NOS en Nu.nl, aangevuld met publicaties in talrijke minder bekende online platforms, blogs, en sociale media wereldwijd. Hieronder volgt een selectie van de belangrijkste media-aandacht:
Deze golf van berichtgeving, van Brazilië tot Indonesië, is opvallend breed en versterkt de roep om staatsrechtelijke verantwoording. De media-aandacht confronteert het Ministerie van Defensie bovendien met onvermijdelijke reputatieschade door haar weigering deze doofpotaffaire recht te zetten. Zelfs een Nederlands boek over inlichtingenoperaties gelieerd aan de genocide wordt internationaal intensief besproken – een krachtig signaal van de universele afwijzing van censuur, en een uiting van de dringende behoefte aan waarheid rond Srebrenica. Deze collectieve eis voor gerechtigheid roept Defensie op moed te tonen: erken uw fouten in deze kwestie als een stap naar transparantie en verzoening.
Auteur
Edwin Giltay is de enige Nederlandse auteur die met succes een volledig boekverbod heeft overwonnen. Wereldwijd is zijn zaak hoogst uitzonderlijk: het verbod werd teruggedraaid met expliciete rechterlijke lof voor de feitelijke nauwkeurigheid van zijn werk – een zeldzaam precedent in de moderne censuurgeschiedenis. Daarbij maakte hij als enige in ons land ook een gelijktijdig spreekverbod ongedaan.
Geboren in 1970 in Den Haag, begon Giltay zijn loopbaan als technisch schrijver voor IBM en werkte later voor Deloitte. Onverwachte ervaringen gaven hem inzicht in de wereld van inlichtingendiensten en hun ethische dilemma’s. Met een focus op gerechtigheid voor de slachtoffers van Srebrenica, onthulde hij in zijn boek De doofpotgeneraal (2014) een Nederlandse militaire spionageoperatie, opgezet om bewijsmateriaal te onderdrukken over de rol van ons land bij deze genocide in 1995.
Journalisten, veteranen en nabestaanden dragen al jaren bij aan een breder maatschappelijk debat over deze kwestie. Niettemin stuitten Giltays onthullingen op fel verzet uit inlichtingenkringen, die al in 1998, toen hij voor het eerst vragen stelde, probeerden hem het zwijgen op te leggen. Zo bestempelde de staat hem in een officieel rapport ten onrechte als ‘volledig gestoord’ om de aandacht af te leiden, waardoor hij ongewild onderdeel werd van de affaire. De obstructie brak Giltay niet: de tegenslagen daagden hem juist uit om de inlichtingenmachinaties te ontmaskeren.
Ondanks ongegronde beschuldigingen, persoonlijke intimidatie en zelfs professionele represailles waaronder een spreek- en boekverbod, hield Giltay stand. In 2016 werd deze volharding beloond: het Gerechtshof Den Haag hief beide verboden op en stelde ondubbelzinnig dat De doofpotgeneraal “voldoende steun vindt in de feiten”. Deze juridische erkenning herstelde niet alleen Giltay’s recht om te spreken, maar bevestigde ook de integriteit van zijn onderzoekswerk. Zo presenteerde het Banned Books Museum in Tallinn het later als “een zeer zeldzaam voorbeeld in onze collectie van een auteur die met succes een boekverbod aanvocht.” Belangrijker, in 2017 deed het hof nog een baanbrekende uitspraak. In een rechtszaak van de Moeders van Srebrenica, waarin het boek naast talloze andere bewijsstukken werd aangehaald, werd de Nederlandse staat deels aansprakelijk gesteld voor de tragische dood van ongeveer 350 Srebrenicanen.
De afgelopen dertig jaar werkte Giltay als eindredacteur aan tientallen boeken, van softwarehandleidingen tot geopolitieke non-fictie. De doofpotgeneraal, wereldwijd besproken van Brazilië tot Indonesië, voedt het debat over Srebrenica en de Nederlandse inlichtingendiensten. Deze voortdurende relevantie blijkt uit herhaalde internationale berichtgeving, mede door Al Jazeera Documentary in 2025. Hoewel minister Grapperhaus in 2021 stelde dat het boek geen desinformatie is, bleef formele rehabilitatie door de staat uit: “De rechtspraak, de minister van Justitie, media en internationale experts erkennen mijn werk, terwijl Defensie weigert te breken met hun framing dat ík ‘volledig gestoord’ ben. Ik ben dankbaar voor de solidariteit, maar de rol van ons land in Srebrenica is de ultieme integriteitskwestie waarover het behóórt te gaan!”
Vandaag de dag blijft Giltay zich inzetten voor transparantie en waarheidsvinding. Zo won hij in 2023 twee rechtszaken tegen de Nationale Ombudsman vanwege obstructie van zijn informatieverzoeken. Met de dwangsommen, indirect betaald door de staat, financierde hij de Engelse vertaling van De doofpotgeneraal waar prominente Bosniërs om hadden gevraagd. In 2024 maakte hij deze wereldwijd gratis beschikbaar. Ondanks deze successen voert hij een nieuwe rechtszaak wegens voortdurende obstructie bij het vrijgeven van documenten, waarmee hij zijn inzet voor gerechtigheid voortzet.
Voor persvragen of andere correspondentie kunt u contact opnemen met de auteur via .
De non-fictiethriller die spionnen ontmaskert
en een sinistere operatie blootlegt die Nederlands falen in Srebrenica moest verdoezelen
De non-fictiethriller die spionnen ontmaskert en een sinistere operatie
blootlegt die Nederlands falen in Srebrenica moest verdoezelen
Fotocredits:De foto van Reinier van Zutphen met dank aan de
nationale ombudsman,
CC BY-SA 3.0.
De foto van Victor van Wulfen met dank aan
Gabriëls fotografie en Van Wulfen.
De foto van Roger Vleugels met dank aan Jay Achterberg.
De foto van Frank de Grave met dank aan
Roel Wijnants,
CC BY-NC 2.0.
De foto’s van Brenno de Winter en Philip Dröge met dank aan
John Melskens.
De foto van Joris Voorhoeve met dank aan
Vera de Kok,
CC BY-SA 3.0.
De foto van Bram van Ojik met dank aan GroenLinks.
De foto van Willem Middelkoop met dank aan Govert de Roos van
wikiportret,
CC BY-SA 3.0.
De foto van Harry van Bommel met dank aan Govert de Roos van de
SP,
CC BY-SA 3.0.
De foto van Hans Laroes met dank aan
Carl Koppeschaar,
CC BY-SA 2.5.
De foto’s van Sadet Karabulut met dank aan Bas Stoffelsen van de
SP,
CC BY-SA 3.0.
De foto van Jan Pronk met dank aan
Sebastiaan ter Burg,
CC BY-SA 2.0.
De foto van Mohamed Alsiadi van Instagram/@aljazeeradocumentary.
De foto van Ćamil Duraković met dank aan Europese Unie, 2025.
CC BY-SA 4.0.
De foto van Mirsada Čolaković met dank aan de Bosnische ambassade in Den Haag.
Achtergrond ontworpen door rawpixel.com / Freepik.
De avatar van Jeroen Stam met dank aan Stam.
De foto’s worden hier kleiner weergegeven dan hun originele formaat, meestal met verwijderde achtergronden en soms met kleuraanpassingen.
Sommige foto-achtergronden in de nieuwspagina zijn ontworpen door rawpixel.com van Freepik.
Videocredits:De videopitch ‘Lancering Engelstalige editie’ met dank aan
The Banned Books Museum.
Pictogramcredits:De vlagpictogrammen met dank aan
Freepik van
www.flaticon.com.
De meeste pictogrammen in de stemmensectie zijn gekopieerd van hun websites.
Het pictogram van zakenman, leraar en blogger met dank aan
Freepik van
flaticon.com,
CC BY 3.0.
De Srebrenica-bloem “Cvijet Srebrenice” met dank aan
Seadtr,
CC BY-SA 3.0.
Kaartcredit:De kaart van Europa is een aangepaste versie met dank aan
Tinazul,
CC BY-SA 3.0.
